Sayfa 10/25
William Crookes ilk katot ışını deneyini yapmıştır. Vakumlu bir
tüpte iki metal arasına yüksek voltaj uygulanırsa, aralarında katot ışınları
oluşur. Parlak yeşil renkli(fosforlu) ve negatif(-) yüklü olan bu tanecikler
elektrondur. Negatif(-) uçtan pozitif(+) uca doğru hızla hareket ederler.
Katot ışınları ve Katot
tüpü deneyi (Crookes tüpü)
Katot ışınları tüpü, Cathode Ray Tube (CRT),
günümüzde hala kullanılan CRT monitörlerin
temelini oluşturur.
Röntgen Crookes tüpü ile X ışınlarını
keşfetmiştir.
J.J.Thomson ve Jean Perrin, katot
ışınlarının ölçülebilir kütleye sahip tanecikler olduğunu,
negatif(-) yüklü olduğunu ve atomdan geldiğini gösterdiler.
Katot tüpü
deneyleri ile elektronun varlığı ispatlanmış, atomun parçalanamayan en küçük
tanecik olmadığı da görülmüş oldu.
Yük/kütle oranı (e/m) daha sonra Milikan yağ damlası deneyinde kullanmış, elektronun yükü ve kütlesini hesaplamıştır.
J.J.Thomson katot ışınlarına elektriksel ve manyetik alan
uyguladığında sapmalar olduğunu gördü. Bundan yola çıkarak elektronun yük/kütle oranını hesapladı.
Kaynak: www.rsc.org
Aşağıda katot ışını ve sapma yapan katot ışını
gösterilmiştir.
Fazla bilgi için
