Sayfa 13/19
Tepkime Hızını Etkileyen Faktörler
Tepkime türüne göre hız farklı olabilir. Tepkimeye girenlerin
özellikleri, fiziksel halleri(katı,sıvı,gaz),kompleks oluşturma yetenekleri,tepkime
hızı üzerinde etkilidir
Tepkimenin türü
Temas yüzeyi
Reaksiyona girenler aynı fazda ise
(katı,sıvı,gaz) homojen reaksiyonlardır. Farklı fazda iseler heterojen reaksiyonlardır.
Heterojen reaksiyonlarda,
yani reaksiyona girenlerin katı, sıvı, gaz gibi farklı fazda olduğu reaksiyonlarda, temas
yüzeyi arttıkça tepkime hızı da artar.
Örneğin; Katı olan Fe demir,
sıvı olan sülfürik asit H2SO4 içine atıldığında H2 gazı çıkar. Burada demir katı,
sülfürik asit sıvı olduğu için fazları farklıdır.(heterojen)
Eğer demiri ufalayıp, toz haline getirirsek,
daha çok demir yüzeyi sülfürik asit ile temas edeceği için, tepkime
daha hızlı gerçekleşir. Çıkan H2 gazında hızlanma görülür.
Katalizorlerde de, eğer tepkimeye girenler ve ürünler katalizör
ile aynı fazda ise homojen katalizör, farklı fazda ise heterojen katalizördür.
Heterojen katalizörler genelde katıdır ve temas yüzeyi arttırılırsa tepkime hızlanır.
(Katalizörler sonraki sayfalarda işleniyor)
Tepkime hızı; tepkimenin türüne, temas yüzeyine, sıcaklığa,
derişime, basınca, ve katalizör kullanımına bağlı değişir. Bunların dışında karıştırma ile, çözücü türü ile ve elektromanyetik ışınlarla
da tepkime hızı değişebilir.